+48 507 802 962 biuro@instytut-literacki.pl

Porozmawiajmy na Fyrtlu… O Zdziechowie, Powstaniu Wielkopolskim i kolekcjonerstwie

25 września 2024

Przy pysznym serniku i innych słodkich wypiekach, odbyło się dzisiaj czwarte spotkanie z cyklu „Porozmawiajmy na Fyrtlu”. Tym razem zawitaliśmy do Klubu Kobiet Aktywnych w Zdziechowie gdzie spotkanie zorganizowała miejscowa Gminna Biblioteka Publiczna. O historia Zdziechowy i gminy Gniezno, Powstaniu Wielkopolskim, kolekcjonerstwie i rekonstrukcji historycznej z Pawłem Noskiewiczem, kolekcjonerem, rekonstruktorem i regionalistą, rozmawiał Karol Soberski, pisarz, dziennikarz i badacz lokalnej historii.

Myślą przewodnią tych spotkań jest przede wszystkim promocja lokalnego dziedzictwa kulturowego, a ich bohaterami - ciekawi i nietuzinkowi przedstawiciele lokalnej społeczności: społecznicy, historycy, przyrodnicy, regionaliści. Cykl spotkań „Porozmawiajmy na Fyrtlu” organizowany jest przez Bibliotekę Publiczna Miasta Gniezna w ramach tegorocznego festiwalu „Fyrtel”.

Do współpracy przy tym wydarzeniu Biblioteka Publiczna Miasta Gniezna zaprosiła biblioteki w gminach: Kłecko, Kiszkowo, Mieleszyn, Niechanowo, Łubowo, Czerniejewo i Gniezno.

Partnerem cyklu jest Instytut Literacki im. Marii i Franciszka Rubaszewskich, a spotkania są prowadzone przez znanego i cenionego regionalistę, dziennikarza i pisarza Karola Soberskiego (prezesa Instytutu Literackiego).

Porozmawiali na Fyrtlu…

Dzisiejszego spotkanie w Zdziechowie - przy wypełnionej po brzegi sali Klubu Kobiet Aktywnych rozpoczęła Lidia Pietrzak, dyrektor Gminnej Biblioteki Publicznej Zdziechowie, która powitała gości spotkania: Pawła Noskiewicza i Karola Soberskiego.

Paweł Noskiewicz, od urodzenia mieszkaniec Zdziechowy, której historia stała się jego pasją. Oprócz zainteresowania regionem, od blisko 25 lat jest także kolekcjonerem. W roku 2018 zaangażował się w organizację obchodów 100. rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego w Zdziechowie. Działania te były iskierką do powołania Grupy Rekonstrukcji Historycznej Powstaniec, którą kieruje do dziś.

Paweł Noskiewicz urodził się 14 kwietnia, który to dzień jest światowym dniem rekonstrukcji historycznej, dlatego pierwsze pytanie Karola Soberskiego dotyczyło właśnie okolicznościom, jak zaczęła się ta pasja i jak doszło do założenia GRH Powstaniec.

Następnie obaj panowie rozmawiali o bitwie pod Zdziechową w okresie Powstania Wielkopolskiego, o rodzinie Wendorffów do których należał w okresie międzywojennym pałac w Zdziechowie, jak i o otwartej w tym roku w miejscowej szkole Izbie Pamięci Powstania Wielkopolskiego.

Dalej rozmowa dotyczyła innych niż powstańcze zagadek Zdziechowy i jak się okazało, kilka takich niewyjaśnionych historii jest do dzisiaj, które wiążą się m.in. z wojskami napoleońskimi!

Później rozmowa zeszła na kolejną wielką pasję P. Noskiewicza, czyli kolekcjonerstwo. - Od 25 lat kolekcjonuję antyki, militaria, dzieła sztuki, czyli krótko mówiąc przedmioty z duszą - przyznał P. Noskiewicz, a następnie opowiedział o wybranych zabytkach ze swojej kolekcji, które przyniósł na spotkanie.

Na koniec była jeszcze dyskusja, jak sprawić, by takie historyczne wydarzenia jak powstańcza bitwa pod Zdziechową, czy tragiczne wydarzenia z września 1939 roku, które rozegrały się w tej miejscowości, przebiły się do szerzej do świadomości publicznej i były bardziej znane, niż dotychczas.

Po zakończeniu rozmowy, dyrektorka biblioteki wręczyła podziękowania na ręce P. Noskiewicza i K. Soberskiego, a także na ręce Barbary Hrab, koordynatorki festiwalu Fyrtel, starszego kustosza Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna.

Potem był czas na pytania od licznie zgromadzonej publiczności, a po zakończeniu spotkania, na rozmowy kuluarowe, które trwały ponad godzinę. Nie powinno to jednak nikogo dziwić, gdy weźmiemy pod uwagę, że prowadzono je przy kawie i pysznym serniku oraz innych słodkich wypiekach przygotowanych przez Annę Noskiewicz - żonę Pawła. Rozmowy te przyniosły wiele nieznanych szczegółów do omawianych wydarzeń.

Zapraszamy do Łubowa

Kolejne, piąte spotkanie odbędzie się we wtorek, 1 października o godz. 17.00 w Bibliotece Publicznej i Centrum Kultury Gminy Łubowo. Gościem Karola Soberskiego będzie Tadeusz Panowicz, można rzec legenda wśród regionalistów nie tylko powiat gnieźnieńskiego.

T. Panowicz jest autorem kilku ważnych dla nauki odkryć archeologicznych, m.in. cmentarzysk pradziejowych i wczesnośredniowiecznych, zespołu prehistorycznych dymarek (pieców hutniczych), dawnych osad i wielu innych zabytków. Ponadto to bibliofil i zbieracz staroci. W jego domu każde wolne miejsce zajmują książki, dawne fotografie, pocztówki, dokumenty, zapisane czy zarysowane kartki, najprzeróżniejsze „rupiecie”.

Potrafi również malować i rysować. Szczególnie jednak upodobał sobie rysowanie zabytków i pismo artystyczne. Chociaż to żmudne i wyczerpujące zajęcie, to właśnie wykonane przez niego grafiki są swoistym majstersztykiem, które finezją i wyrachowaniem cieszą oczy. Prace pana Tadeusza można spotkać w Europie, Azji, Australii i na kontynencie amerykańskim, na wodzie i w powietrzu, ponieważ pływają na okrętach „Gniezno” i „Ziemia Gnieźnieńska” oraz latają na pokładzie samolotu „Gniezno”. Jego kunsztowne grafiki zdobią też stronice książek i czasopism.

Jest także autorem aktów erekcyjnych pomników i ważnych budowli m.in. pomnika Bolesława Chrobrego w Gnieźnie, wielu adresów okolicznościowych. To on wykonał pierwsze wpisy do „Księgi pamiątkowej” na gnieźnieńskie „Zjazd Prezydentów” w 2000 roku.

Fotorelacja ze spotkania - tutaj